چرا افزایش جمعیت برای "پوتین" مهم است؟+عکس

نویسنده: سمیرا خطیب زاده

کاهش جمعیت و تحدید نسل موضوعی که از چند سال گذشته به یکی از دغدغه های  اصلی مقام معظم رهبری در حوزه خانواده تبدیل شد، زنگ خطری که هوشیارانه به صدا در آمد و  بسیاری از کارشناسان جمعیت شناسی و جامعه شناسی را به پای کار کشاند.

درست پاییز سال 1391 بود که مقام معظم رهبری در سفری که به استان خراسان شمالی داشتند مساله افزایش جمعیت را به طور صریح با مردم در میان گذاشتند و این مسأله را از جلسات رسمی با مسئولان مختلف، به میان اقشار مردم نیز سرایت دادند. در بیانات ایشان آمده بود: « یکى از مهمترین موجودى‌ هاى با ارزش ما، همین نسل جوانِ تحصیلکرده است. نسل جوان تحصیلکرده، هم شجاعت دارد، هم امید دارد، هم نشاط و تحرک دارد. من همین جا در داخل پرانتز عرض بکنم؛ یکى از خطاهائى که خود ما کردیم - بنده خودم هم در این خطا سهیمم - این مسأله‌ تحدید نسل از اواسط دهه‌ 70 به این طرف باید متوقف می شد. البته اولى که سیاست تحدید نسل اتخاذ شد، خوب بود، لازم بود، لیکن از اواسط دهه‌ 70 باید متوقف می شد. این را متوقف نکردیم؛ این اشتباه بود. عرض کردم؛ مسئولین کشور در این اشتباه سهیمند، خود بنده‌ حقیر هم در این اشتباه سهیمم. این را خداى متعال و تاریخ باید بر ما ببخشد. نسل جوان را باید حفظ کرد. با این روند کنونى اگر ما پیش برویم -من چندى پیش هم در ماه رمضان در سخنرانى گفتم - کشور پیر خواهد شد. خانواده‌ ها، جوانها باید تولید مثل را زیاد کنند؛ نسل را افزایش دهند. این محدود کردن فرزندان در خانه‌ ها، به این شکلى که امروز هست، خطاست. این نسل جوانى که امروز ما داریم، اگر در ده سال آینده، بیست سال آینده و در دوره‌ ها و مرحله‌ هاى آینده‌ این کشور بتوانیم آن را حفظ کنیم، همه‌ مشکلات کشور را اینها حل می کنند؛ با آن آمادگى، با آن نشاط، با آن شوقى که در نسل جوان هست، و با استعدادى که در ایرانى وجود دارد. پس ما مشکل اساسى براى پیشرفت نداریم»(1)

تأکید و اشاره به خطا بودن استمرار سیاست تحدید نسل در کنار پای فشاری به نیاز جامعه به نیروی جوان و تحصیل کرده  بیانگر این واقعیت است که آن چه موجب پیشرفت یک کشور در عرصه های گوناگون می شود امید و نشاط و ... است که این عناصر مسلماً در نسل جوان موج می زند. همین مسأله موجب افزایش سرعت حرکت کشور به سمت و سوی پیشرفت و رشد و تعالی می شود.

معظم له در همان سفر طی سخنرانی دیگری که با عنوان سخنرانی سبک زندگی شهرت یافته است دگر باره با رویکردی مطالبه گرانه به بحث جمعیت پرداختند و فرمودند:

«حد زاد و ولد در جامعه‌ ما چیست؟ من اشاره کردم؛ یک تصمیمِ زمان‌ دار و نیاز به زمان و مقطعى را انتخاب کردیم، گرفتیم، بعد زمانش یادمان رفت! مثلاً فرض کنید به شما بگویند آقا این شیر آب را یک ساعت باز کنید. بعد شما شیر را باز کنى و بروى! ماها رفتیم، غافل شدیم؛ ده سال، پانزده سال. بعد حالا به ما گزارش می دهند که آقا جامعه‌ ما در آینده‌ نه چندان دورى، جامعه‌ پیر خواهد شد؛ این چهره‌ جوانى که امروز جامعه‌ ایرانى دارد، از او گرفته خواهد شد. حد زاد و ولد چقدر است؟»(2)

اما مشکل تحدید نسل موضوعی نیست که فقط و فقط گریبانگیر ایران اسلامی باشد، بسیاری از کشورهای جهان امروز به معضل بزرگی چون پیری جمعیت و عدم تمایل نسل جوان به فرزندآوری مبتلا گشته اند. این معضل تا بدانجا پیش رفته است که سیاست های تشویقی افزایش جمعیت در بسیاری از کشورها قوت گرفته و تقویت می شود.

• ابتکار جالب پوتین برای افزایش جمعیت روسیه

چندی پیش در کاخ کرملین روسیه شاهد اتفاق جالبی بودیم. مراسمی که در آن "نشان ملی" روسیه از سوی پوتین به منتخب این نشان اهدا شد. کشور روسیه دارای یک نظام سوسیالیستی است که  "نشان ملی"  این کشور  از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به راحتی به هر شخصی اعطا نمی شود و رئیس جمهور این کشور نیز پرستیژ اجتماعی و ملی خود را در هر نوع مراسمی هزینه نمی کند.

این نشان ملی روسیه " والدین با افتخار " نام گذاری شده بود. نکته قابل تامل آن بود که این نشان به زوج های جوانی تقدیم نشد که نخبه ، مخترع و یا مبتکر باشند. بلکه این "نشان ملی" که در کشور روسیه از درجه اهمیت سیاسی و اجتماعی بالایی نیز برخوردار است برای "خانواده های پرجمعیت" در نظر گرفته شده بود.

 با وجود این که کشور روسیه از ارزش های اسلامی و دینی مانند ما برخوردار نیست و سبک زندگی غربی در آن  شیوع بیشتری دارد و گذشته از آن فرهنگ مردم روسیه با آموزه های اسلامی ما فاصله زیادی دارد اما این کشور"استراتژی افزایش جمعیت" خود را در "دل خانواده" در نظر گرفته و تعریف کرده است. به طوریکه دولت روسیه برای این تدبیر از تبلیغ "هم باشی" یعنی زندگی "زن و مرد در کنار هم بدون ازدواج رسمی" استفاده نکرده بلکه سیات افزایش جمعیت را در دل خانواده مطرح نموده است.

تقدیم کردن این نشان ملی در کاخ کرملین آن هم از سوی پوتین، رییس جمهور روسیه نشان از اهمیت فوق العاده ای است که این کشور برای افزایش جمعیت آن هم در دل خانواده های سالم  قایل است همچنین نشان می دهد که تبلیغ ارزش های سبک زندگی آمریکایی همچون اومانیسم و تفرد گرایی و تهاجم آنان علیه خانواده نتوانسته است در تصمیم دولت روسیه برای افزایش جمعیت تأثیر بسزایی داشته باشد.

کوتاه سخن آنکه  انتخاب خانواده های سالم از لحاظ جسمی و فکری و تربیت یافته جهت تقویت نظام سیاسی هر کشور و تقویت جایگاه آن کشور در عرصه بین المللی است. همچنین با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری می توان دریافت که کشور ایران به طور طبیعی و جغرافیایی ظرفیت و پذیرش جمعیت بیشتر را دارد لذا سیاست کنترل جمعیت می بایست از اوایل دهه هفتاد بازنگری و حتی متوقف می شده است چرا که جمعیت جوان و برخورداری ایران از یک نمای جوان و پر نشاط، یکی از مهمترین شاخص ها و سرمایه هایی است که می تواند حرکت و پیشرفت ما را سرعت ببخشد. به نظر می رسد مهمترین راهکار علاج وضعیت کنونی، فرهنگ سازی و ارائه الگوهای فرهنگی است لذا همه افراد توانمند و دارای جایگاه اجتماعی و مخاطب، باید در این عرصه وارد شوند و کشور را در داشتن نسلی جوان پویا و با نشاط یاری نمایند.

(1) بیانات مقام معظم رهبری در جمع مردم بجنورد ورزشگاه تختی (خراسان شمالی)، 19/7/1391

(2) بیانات مقام معظم رهبری در دیدار جوانان استان خراسان شمالى‌، 23/7/1391 (سبک زندگی)

پی نوشت: این مطلب در تاریخ 8 آذر 1394 در شبکه اطلاع رسانی دانا و بسیاری از سایت های دیگر کار شده است.